Πέμπτη 5 Μαΐου 2011

Λίγα λόγια για τον παράνομο χαρακτήρα της δολοφονίας Μπιν Λάντεν

Έχει επισημανθεί και καταδειχθεί πολλές φορές από σοβαρούς νομικούς ότι δεν νοείται ένα συντεταγμένο Κράτος να βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με μία τρομοκρατική ομάδα, κατά την έννοια του Διεθνούς Δικαίου και σύμφωνα με τον γενικά αποδεκτό ορισμό του πολέμου. Οπότε, όταν ακούμε τη φράση "πόλεμος κατά της τρομοκρατίας" θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι πρόκειται στην ουσία για μία λεκτική μεταφορά, κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίο μιλάμε π.χ. για "πόλεμο κατά της διαφθοράς", πόλεμο κατά των ναρκωτικών", "πόλεμο νεύρων" κλπ. Το πρόβλημα (του υπόλοιπου πλανήτη) είναι ότι οι ΗΠΑ προσπάθησαν από την επομένη του χτυπήματος στους δίδυμους πύργους να πείσουν όλον τον κόσμο ότι εκείνη η επίθεση συνιστούσε κατά κυριολεξία πολεμικό χτύπημα και μάλιστα στην καρδιά της εδαφικής τους επικράτειας. 
Στον μονομερή αυτό χαρακτηρισμό και επικαλούμενοι ένα ανύπαρκτο "δικαίωμα αυτοάμυνας" στήριξαν τη "νομιμότητα" των πολεμικών επιχειρήσεων που ακολούθησαν στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, ενώ εν ονομάτι του κηρυχθέντος πια "πολέμου κατά της τρομοκρατίας" επεφύλαξαν στον εαυτό τους το αναφαίρετο δικαίωμα να αποφασίζουν κυριαρχικά σε πλανητικό επίπεδο υπό ποιους όρους μπορούν να λαμβάνουν έκτακτα μέτρα και να επεμβαίνουν εναντίον "ύποπτων" Κρατών ή εγκληματικών ομάδων. Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο οι ΗΠΑ αποφασίζουν και δρουν μονομερώς, πάντοτε όμως (υποτίθεται) για λογαριασμό των γενικών συμφερόντων της οικουμένης. Παρεμπιπόντως, στα ανεξάρτητα και κυρίαρχα κράτη αυτής της οικουμένης έχει απαγορευθεί από τις ίδιες τις ΗΠΑ το αυτονόητο σε άλλες εποχές δικαίωμα τήρησης ουδετερότητας. Οι "ανεξάρτητες" χώρες δεν μπορούν πλέον να σιωπούν, να επιφυλάσσονται ή να απέχουν από τις διεθνείς συγκρούσεις, αφού "όποιος δεν μαζί μας, είναι εναντίον μας".      
Όπως αποφάσισαν όλα τα παραπάνω, με τον ίδιο τρόπο αποφάσισαν ότι έχουν επίσης το δικαίωμα να δολοφονήσουν εν ψυχρώ τον κατά κοινή ομολογία νούμερο ένα διεθνώς καταζητούμενο κακοποιό. Σημειωτέον ότι η ανθρωποκτονία του Μπιν Λάντεν δεν έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια εμπόλεμης σύρραξης, ο ίδιος δεν έφερε όπλα (επομένως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιχείρημα αυτοάμυνας) και η σύλληψή του θα ήταν μάλλον μία πολύ εύκολη υπόθεση. Μεταξύ σύλληψης και ανθρωποκτονίας οι ΗΠΑ επέλεξαν το δεύτερο. 
Υπό τις παραπάνω συνθήκες, μία τέτοια συμπεριφορά θα ήταν παράνομη και σίγουρα ηθικά επίμεπτη, ακόμα και στην περίπτωση που θα επρόκειτο για μία κατά κυριολεξία πολεμική επιχείρηση. Εδώ δεν πρόκειται καν περί αυτού. Μιλάμε για έναν άνθρωπο, ο οποίος βάσει του Διεθνούς Δικαίου θα έπρεπε να καταζητείται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (και όχι για εγκλήματα πολέμου, όπως διαβάζω), ώστε να συλληφθεί και να δικαστεί από ανεξάρτητο δικαστήριο και σύμφωνα με την αρχή της δίκαιης δίκης. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο (Καταστατικό της Ρώμης) ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας θεωρούνται οι πράξεις που αποτελούν μέρος μιας ευρείας ή συστηματικής επίθεσης, η οποία κατευθύνεται κατά οποιουδήποτε αστικού πληθυσμού, με γνώση της επίθεσης. Τα εγκλήματα αυτά δεν είναι απαραίτητο να συνδέονται με ένοπλη σύγκρουση εσωτερική ή διεθνή, ενώ απαιτείται να γνώριζε ο κατηγορούμενος ότι λαμβάνει χώρα μια επίθεση με τέτοιο χαρακτήρα. Αν συντρέχουν τα παραπάνω, ο κατηγορούμενος συλλαμβάνεται και παραπέμπεται σε δίκη. 
Νομίζω ότι εδώ θα μπρούσε να υπαχθεί η περίπτωση Μπιν Λάντεν. Το ζήτημα της διεθνούς δικαιοδοσίας είναι δευτερεύον, αλλά όχι και τόσο δυσεπίλυτο (υπενθυμίζω απλώς ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο - μεταξύ άλλων - και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, που έχουν όμως τελεστεί μετά την 1η Ιουλίου 2002. Συνεπώς, δεν θα μπορούσε να δικάσει την υπόθεση του χτυπήματος στους δίδυμους πύργους). 
Το εντυπωσιακό είναι ότι γι' αυτή την "επιχείρηση δολοφονίας", όπως την χαρακτήρισαν οι ίδιοι οι αμερικανοί αξιωματούχοι, δεν υπήρξε η παραμικρή αντίδραση ή επιφύλαξη ή έστω η διατύπωση ενός προβληματισμού από τη διεθνή κοινότητα. Το Καταστατικό της Ρώμης (από το οποίο φυσικά οι ΗΠΑ αποχώρησαν) έχει υπογραφεί μέχρι στιγμής από 114 χώρες. Εκεί περιγράφεται τί περίπου σημαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις δικαιοσύνη, τουλάχιστον τόσο ώστε να μην νομιμοποιείται ο Πρόεδρος των ΗΠΑ να ισχυρίζεται στα σοβαρά ότι "αποδόθηκε δικαιοσύνη", όταν η Κυβέρνησή του δολοφονεί κακούς ανθρώπους.    

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου