-->
Με τον όρο «απόλυση» εννοούμε την καταγγελία της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου από την πλευρά του εργοδότη, ενώ όταν ο εργαζόμενος καταγγέλλει τη σύμβαση εργασίας του, μιλάμε για παραίτηση ή οικειοθελή αποχώρηση του μισθωτού. Εξυπακούεται ότι στην τελευταία αυτή περίπτωση δεν υφίσταται δικαίωμα του μισθωτού για λήψη αποζημίωσης απόλυσης. Αντιθέτως, αν ο μισθωτός δεν ειδοποιήσει εγκαίρως τον εργοδότη του για την παραίτηση, υποχρεούται αυτός σε καταβολή αποζημίωσης (αυτό βέβαια είναι εξαιρετικά σπάνιο στην πράξη). Είναι αυτονόητο, εξάλλου, ότι η σύμβαση εργασίας λύεται ακόμα με αμοιβαία συναίνεση εργοδότη και εργαζόμενου ή λόγω θανάτου του τελευταίου (εξυπακούεται ότι οι κληρονόμοι του μισθωτού έχουν δικαίωμα να αξιώσουν από τον εργοδότη οφειλόμενες αποδοχές πάσης φύσεως, όπως π.χ. δεδουλευμένους μισθούς, επιδόματα, δώρα εορτών κλπ.).
β. Απο το χρόνο προϋπηρεσίας του μισθωτού στον ίδιο εργοδότη
1. Απόλυση και Οικειοθελής Αποχώρηση
Με τον όρο «απόλυση» εννοούμε την καταγγελία της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου από την πλευρά του εργοδότη, ενώ όταν ο εργαζόμενος καταγγέλλει τη σύμβαση εργασίας του, μιλάμε για παραίτηση ή οικειοθελή αποχώρηση του μισθωτού. Εξυπακούεται ότι στην τελευταία αυτή περίπτωση δεν υφίσταται δικαίωμα του μισθωτού για λήψη αποζημίωσης απόλυσης. Αντιθέτως, αν ο μισθωτός δεν ειδοποιήσει εγκαίρως τον εργοδότη του για την παραίτηση, υποχρεούται αυτός σε καταβολή αποζημίωσης (αυτό βέβαια είναι εξαιρετικά σπάνιο στην πράξη). Είναι αυτονόητο, εξάλλου, ότι η σύμβαση εργασίας λύεται ακόμα με αμοιβαία συναίνεση εργοδότη και εργαζόμενου ή λόγω θανάτου του τελευταίου (εξυπακούεται ότι οι κληρονόμοι του μισθωτού έχουν δικαίωμα να αξιώσουν από τον εργοδότη οφειλόμενες αποδοχές πάσης φύσεως, όπως π.χ. δεδουλευμένους μισθούς, επιδόματα, δώρα εορτών κλπ.).
2. Είδη καταγγελίας της σύμβασης εργασίας
Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας διακρίνεται σε:
α) Τακτική: Η σύμβαση λύεται οποτεδήποτε και ελεύθερα από τον εργοδότη, αφού τηρήσει τις νόμιμες διαδικασίες (έγγραφος τύπος καταγγελίας, καταβολή αποζημίωσης) και υπό τον όρο ότι το δικαίωμά του δεν έχει ασκηθεί καταχρηστικά (π.χ. για λόγους εκδικητικότητας εναντίον του εργαζομένου)
β) Έκτακτη: Η συνηθέστερη περίπτωση έκτακτης καταγγελίας στην πράξη είναι η απόλυση μετά την υποβολή μήνυσης από τον εργοδότη εναντίον του εργαζομένου για αξιόποινη πράξη που διαπράχθηκε κατά την άσκηση της υπηρεσίας του ή απαγγέλθηκε κατ' αυτού κατηγορία για αδίκημα, το οποίο φέρει χαρακτήρα τουλάχιστον πλημμελήματος. Στην περίπτωση αυτή δεν καταβάλλεται αποζημίωση απόλυσης ταυτόχρονα με την καταγγελία της σύμβασης εργασίας, αλλά αν ο μισθωτός απαλλαγεί με βούλευμα ή με δικαστική απόφαση από την κατηγορία, δικαιούται να ζητήσει τη νόμιμη αποζημίωση, η οποία πρέπει να καταβληθεί από τον εργοδότη εντός «ευλόγου χρόνου».
3. Προϋποθέσεις έγκυρης απόλυσης
Για να είναι η καταγγελία της σύμβασης εργασίας έγκυρη, πρέπει:
α) Να έχει περιαφθεί έγγραφο τύπο
β) Να καταβληθεί η νόμιμη αποζημίωση απόλυσης
γ) Να μην έλαβε χώρα κατά κατάχρηση δικαιώματος
4. Τι μπορώ να κάνω αν δεν συντρέχουν τα παραπάνω (δεν μου επιδόθηκε έγγραφο καταγγελίας ή δεν μου καταβλήθηκε η αποζημίωση ή η σύμβασή μου καταγγέλθηκε καταχρηστικά)
Αν δεν συντρέχει έστω και μία από τις παραπάνω προϋποθέσεις, η καταγγελία της σύμβασης εργασίας είναι άκυρη. Ο μισθωτός έχει το δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη και μπορεί:
α) Να ζητήσει να αναγνωριστεί η ακυρότητα της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του, να διεκδικήσει μισθούς υπερημερίας (δηλ. τους μισθούς που θα λάμβανε σα να εργαζόταν κανονικά από την ημερομηνία της άκυρης απόλυσής του μέχρι την επιστροφή του στην εργασία) και φυσικά να ζητήσει την επαναφορά του στην εργασία, με απειλή μάλιστα χρηματικής ποινής εναντίον του εργοδότη, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του τελευταίου.
β) Να θεωρήσει την καταγγελία έγκυρη και να διεκδικήσει μόνο την αποζημίωση απόλυσης (αν δεν του έχει καταβληθεί).
5. Ύψος αποζημίωσης απόλυσης σύμφωνα με το νέο νόμο 4093/2012 (Μνημόνιο ΙΙΙ)
Το ποσό της αποζημίωσης λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας εξαρτάται α. Από το ύψος των ακαθάριστων τακτικών αποδοχών του τελευταίου μήνα
β. Απο το χρόνο προϋπηρεσίας του μισθωτού στον ίδιο εργοδότη
γ. Ειδικά για υπαλλήλους από το χρόνο κατά τον οποίο έλαβε χώρα η προηγούμενη έγγραφη ειδοποίηση του εργοδότη για την επερχόμενη καταγγελία (εάν υπάρχει έγκαιρη προειδοποίηση, η αποζημίωση μειώνεται στο μισό) και
δ. Από το αν ο μισθωτός είναι υπάλληλος ή εργατοτεχνίτης
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον πρόσφατο Ν. 3863/2010 (άρθρ. 74 παρ. 2 περ. Α) η απασχόληση με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου λογίζεται ως απασχόληση δοκιμαστικής περιόδου για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες από την ημέρα ισχύος της και η οποία μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης, εκτός κι αν άλλο συμφωνήσουν τα μέρη. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι αν μισθωτός εργάστηκε στον ίδιο εργοδότη επί ένα ολόκληρο έτος και κατά τη λήξη αυτής της περιόδου απολύθηκε, δεν οφείλεται αποζημίωση απόλυσης.
Αναλυτικά το ύψος της αποζημίωσης απόλυσης για υπαλλήλους, ανάλογα με το χρόνο προϋπηρεσίας, διαμορφώνεται με τον τελευταίο νόμο 4093/2012 (το περίφημο Μνημόνιο ΙΙΙ) ως ακολούθως:
Χρόνος προϋπηρεσίας
|
Αποζημίωση χωρίς προειδοποίηση
|
Προειδοποίηση
|
Αποζημίωση
|
2 μηνών - 1 έτους
|
-
|
-
|
-
|
1 ετους (συμπλ)
|
2 μηνών
|
1 μηνός
|
1 μηνός
|
2 ετών (συμπλ)
|
2 μηνών
|
2 μηνών
|
1 μηνός
|
3 ετών (συμπλ)
|
2 μηνών
|
2 μηνών
|
1 μηνός
|
4 ετών (συμπλ)
|
3 μηνών
|
2 μηνών
|
1 μηνός
|
5 ετών (συμπλ)
|
3 μηνών
|
3 μηνών
|
1.5 μηνός
|
6 ετών (συμπλ)
|
4 μηνών
|
3 μηνών
|
2 μηνών
|
7 ετών (συμπλ)
|
4 μηνών
|
3 μηνών
|
2 μηνών
|
8 ετών (συμπλ)
|
5 μηνών
|
3 μηνών
|
2.5 μηνών
|
9 ετών (συμπλ)
|
5 μηνών
|
3 μηνών
|
2.5 μηνών
|
10 ετών (συμπλ)
|
6 μηνών
|
4 μηνών
|
3 μηνών
|
11 ετών (συμπλ)
|
7 μηνών
|
4 μηνών
|
3.5 μηνών
|
12 ετών (συμπλ)
|
8 μηνών
|
4 μηνών
|
4 μηνών
|
13 ετών (συμπλ)
|
9 μηνών
|
4 μηνών
|
4.5 μηνών
|
14 ετών (συμπλ)
|
10 μηνών
|
4 μηνών
|
5 μηνών
|
15 ετών (συμπλ)
|
11 μηνών
|
4 μηνών
|
5.5 μηνών
|
16 ετών (συμπλ)
|
12 μηνών
|
4 μηνών
|
6 μηνών
|
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σύμφωνα με το νέο νόμο για προϋπηρεσία άνω των 17 ετών και μέχρι τα 28 προστίθεται για κάθε επιπλέον έτος ένας μισθός, υπό την προϋπόθεση ότι οι ακαθάριστες τακτικές αποδοχές του υπαλλήλου ΔΕΝ ξεπερνούν το ποσό των 2.000 Ευρω. Η επιπλέον αυτή αποζημίωση μπορεί να φθάσει μέχρι τους 12 μισθούς.
Παράδειγμα: Υπάλληλος που κατά την απόλυσή του είχε συμπληρώσει 19 έτη προϋπηρεσίας και οι ακαθάριστες τακτικές αποδοχές του κατά τον τελευταίο μήνα της εργασίας του ανέρχονταν σε 1.800 Ευρώ, θα λάβει ως αποζημίωση απόλυσης (χωρίς προειδοποίηση): Μισθούς 12 + 3 μηνών + 1/6. Δηλαδή (1.800 * 15) + 1/6 = 31.500 Ευρώ.
Αν ο μισθός του ίδιου υπαλλήλου κατά τον τελευταίο μήνα εργασίας του ήταν π.χ. 2.100, τότε αυτός θα ελάμβανε ως αποζημίωση απόλυσης μόνον 12 μισθούς + 1/6.
Για τους εργατοτεχνίτες ο υπολογισμός γίνεται βάσει ημερομισθίου και δεν υπάρχει η έννοια της προηγούμενης προειδοποίησης. Το ύψος της αποζημίωσης απόλυσης γι’ αυτή την κατηγορία δεν άλλαξε με το νέο νόμο και προσδιορίζεται σχηματικά ως εξής:
Χρόνος προϋπηρεσίας
|
Αποζημίωση
|
2 μηνών - 1 έτους
|
5 ημερομισθίων
|
1 έτους (συμπλ) - 2 ετών
|
7 ημερομισθίων
|
2 ετών (συμπλ) - 5 ετών
|
15 ημερομισθίων
|
5 ετών (συμπλ) - 10 ετών
|
30 ημερομισθίων
|
10 ετών (συμπλ) -15 ετών
|
60 ημερομισθίων
|
15 ετών (συμπλ) - 20 ετών
|
95 ημερομισθίων
|
20 ετών (συμπλ) - 25 ετών
|
115 ημερομισθίων
|
25 ετών (συμπλ) - 30 ετών
|
135 ημερομισθίων
|
30 ετών (συμπλ) και άνω
|
150 ημερομισθίων
|
6. Χρόνος καταβολής αποζημίωσης
Όταν η αποζημίωση λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας υπερβαίνει τις αποδοχές δύο (2) μηνών, ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει κατά την απόλυση μέρος της αποζημίωσης που αντιστοιχεί στις αποδοχές δύο (2) μηνών. Το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε διμηνιαίες δόσεις, καθεμία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τις αποδοχές δύο (2) μηνών, εκτός και αν το ποσό που υπολείπεται για την εξόφληση του συνόλου της αποζημιώσεως είναι μικρότερο. Η πρώτη δόση καταβάλλεται την επομένη της συμπλήρωσης διμήνου από την απόλυση (άρθρ. 74 παρ. 3 Ν. 3863/2010).
