Τρίτη 17 Ιουνίου 2014

Προγράμματα Stage: Συμβάσεις εργασίας και όχι μαθητείας

Με την ΑΠ 885/2014 κρίθηκε ότι οι απασχολούμενοι με προγράμματα stage προσέφεραν στην πραγματικότητα τις υπηρεσίες τους με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας και όχι μαθητείας. Η εν λόγω απόφαση, η οποία επικαλείται μεταξύ άλλων και τη συνταγματική αρχή της ίσης μισθολογικής μεταχείρισης για παροχή εργασίας ίσης αξίας, ανοίγει το δρόμο για τη διεκδίκηση μισθολογικών και ασφαλιστικών αξιώσεων σε χιλιάδες εργαζομένους με συμβάσεις "μαθητείας". Το ζήτημα της αναγνώρισης των εν λόγω συμβάσεων ως εξαρτημένης εργασίας αποτελεί έργο της δικαιοδοτικής λειτουργίας των δικαστηρίων και δεν έχει σχέση με την απαγόρευση που θεσπίζεται με το άρθρο 103 παρ. 8 του Συντάγματος, σχετικά με τη μετατροπή των ιδιωτικού δικαίου συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου των εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα σε συμβάσεις αορίστου χρόνου. 
Σύμφωνα με το αιτιολογικό της απόφασης του ΑΠ σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, στην οποία και μόνο εφαρμόζονται οι διατάξεις του εργατικού δικαίου, υπάρχει όταν οι συμβαλλόμενοι αποβλέπουν στην παροχή της εργασίας του μισθωτού για ορισμένο ή αόριστο χρόνο με μισθό, ανεξάρτητα από τον τρόπο καθορισμού και καταβολής αυτού, χωρίς ευθύνη του μισθωτού για την επίτευξη ορισμένου αποτελέσματος και ακόμη όταν ο μισθωτός τελεί σε εξάρτηση από τον εργοδότη του, η οποία εκδηλώνεται με το δικαίωμα του τελευταίου να ασκεί έλεγχο και εποπτεία ως προς τον τρόπο, τόπο και χρόνο παροχής της εργασίας και την επιμελή εκτέλεσή της και με την υποχρέωση του πρώτου να συμμορφώνεται στις αναγκαίες εντολές ή οδηγίες του εργοδότη. Σύµβαση μαθητείας, εξάλλου, είναι η σύµβαση. κατά την οποία ο ένας από τους συμβαλλόμενους αναλαµβάνει την υποχρέωση να μεταδώσει στον άλλο τις αναγκαίες εμπειρικές γνώσεις, για την άσκηση από τον τελευταίο ορισµένου επαγγέλματος ή ορισμένης τέχνης. Ειδικότερες μορφές της συµβάσεως μαθητείας είναι η γνήσια σύµβαση μαθητείας και η σύµβαση εξαρτημένης εργασίας μαθητευόμενου. Στη γνήσια σύµβαση μαθητείας προέχον στοιχείο είναι η παροχή εκπαίδευσης στον μαθητευόμενο, η δε τυχόν παροχή εργασίας από αυτόν δεν γίνεται µε σκοπό εκτέλεσης παραγωγικού έργου, αλλά για τις ανάγκες της εκπαίδευσης και της εξοικείωσής του µε το αντικείμενο του επαγγέλματος ή της τέχνης του. Στη σύµβαση αυτή, για την οποία δεν υπάρχει ειδική νοµοθετική ρύθµιση και κατά την οποία ο μαθητευόμενος παρέχει εργασία για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις της σύµβασης εργασίας του Α.Κ., εφόσον συμβιβάζονται µε την φύση και τον σκοπό της σύµβασης αυτής, ενώ δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της εργατικής νοµοθεσίας για τα χρονικά όρια εργασίας, τις νόµιµες αποδοχές, την καταγγελία της σύµβασης εργασίας, την αποζημίωση απολύσεως κ.λπ., οι οποίες προϋποθέτουν παροχή εξαρτημένης εργασίας, που δεν αποτελεί προέχον η ωφέλεια που αντλεί από την εργασία του, καθώς και ότι ο μαθητευόμενος είτε δεν θα λαµβάνει μισθό είτε θα καταβάλλει ορισμένο ποσό στον εργοδότη για την μαθήτευσή του. Αντίθετα επί συµβάσεως εξαρτημένης εργασίας μαθητευόμενου η οποία υφίσταται όταν ο μαθητευόμενος μισθωτός παρέχει εργασία σε επιχείρηση ή εκμετάλλευση, επιδιώκοντας παραλλήλως την απόκτηση γνώσεων ή ικανότητας σε ορισμένη ειδικότητα ή επάγγελµα, η εκμάθηση τέχνης εκ µέρους του επέρχεται ως αυτόµατη συνέπεια της εφαρμογής της συµβάσεως και εντός των πλαισίων της συνήθους λειτουργίας αυτής και δεν αποτελεί αντικείμενο ιδιαίτερης υποχρέωσης του εργοδότη και, συνεπώς, επί της συµβάσεως εξαρτημένης εργασίας μαθητευόμενου εφαρμόζονται τόσο οι γενικές, όσο και οι ειδικές διατάξεις της εργατικής νοµοθεσίας, εφόσον προέχων σκοπός της συµβάσεως αυτής είναι η παροχή εκ µέρους του μαθητευόμενου εργασίας, έναντι αµοιβής και παρεπόμενος σκοπός είναι η εκμάθηση τέχνης ή επαγγέλματος σύµφωνα µε τις οδηγίες και κατευθύνσεις του εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός μιας σχέσης ως σύμβασης έργου, μαθητείας ή εξαρτημένης ή ανεξάρτητης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου αποτελεί κατ` εξοχήν έργο της δικαιοδοτικής λειτουργίας των δικαστηρίων, τα οποία μετά από εκτίμηση όλων των συγκεκριμένων περιστάσεων κρίνουν με ποιά συγκεκριμένη νομική σχέση συνδέεται ο μισθωτός με τον εργοδότη του, ανεξάρτητα από το νομικό χαρακτήρα που έδωσαν τα συμβαλλόμενα μέρη στη συνδέουσα αυτά σχέση, από την απαγόρευση δε της μετατροπής από το νόμο των ιδιωτικού δικαίου συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου των εργαζομένων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα σε συμβάσεις αορίστου χρόνου, που θεσπίζεται με το άρθρο 103 παρ. 8 του Συντάγματος, δεν συνάγεται και απαγόρευση της αναγνώρισης του πραγματικού χαρακτήρα ορισμένης σχέσης, η οποία δεν αποτελεί "μετατροπή", αλλά ορθό χαρακτηρισμό της έννομης σχέσης κατά τη δικαστική διαδικασία. 

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2014

Δάνειο σε Ελβετικό Φράγκο: Αποπληρωμή με βάση την ισοτιμία της εκταμίευσης

Η υπ' αριθμ. 23/2014 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ξάνθης είναι η πρώτη απόφαση ελληνικού δικαστηρίου που δικαιώνει δανειολήπτη σε συνάλλαγμα Ελβετικού Φράγκου, κατόπιν άσκησης σχετικής αναγνωριστικής αγωγής. Η απόφαση θεωρεί καταχρηστικό και άκυρο τον όρο της δανειακής σύμβασης, βάσει του οποίου ο οφειλέτης - δανειολήπτης είναι υποχρεωμένος να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του προς την Τράπεζα, δηλαδη την αποπληρωμή των δόσεων του δανείου, με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης κατά την ημέρα της καταβολής. Καλύπτει δε το κενό που δημιουργείται στη σύμβαση αναφορικά με την ισοτιμία, βάσει της οποίας θα υπολογίζονται οι καταβολές των δόσεων του οφειλέτη σε Ευρώ, επικαλούμενη τη διάταξη του άρθρου 200 ΑΚ, κατά τρόπον ώστε ο επίμαχος όρος να ανταποκρίνεται πλέον στις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών. Έτσι, ουσιαστικά υποχρεώνει την Τράπεζα να υπολογίζει στο εξής τις δόσεις του δανείου με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία που ίσχυε κατά τη στιγμή της εκταμίευσής του. 
Πρόκειται, αναμφίβολα, για την πιο σημαντική απόφαση ελληνικού δικαστηρίου που αφορά στο γνωστό σκάνδαλο με τα δάνεια σε Ελβετικό Φράγκο, ανοίγοντας το δρόμο για τη δικαίωση χιλιάδων εξαπατημένων δανειοπληπτών. 

Σάββατο 31 Μαΐου 2014

Μάγος είσαι;

Στις 15 Μαϊου δημοσιεύθηκε η (γνωστή πλέον) απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ηρακλείου, δυνάμει της οποίας κρίθηκαν άκυρες οι απολύσεις είκοσι εργαζομένων της ΕΡΑ και ΕΡΤ Ηρακλείου, κυρίως με το αιτιολογικό ότι παραβιάστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο ο νόμος περί ομαδικών απολύσεων. 
'Εχει πραγματικά ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι αυτός που έκανε παλιά - με ιδιαίτερη επιτυχία και απαράμιλλο ταλέντο είναι η αλήθεια - τη γλάστρα στις εκπομπές πολιτισμού της Ρούλας Κορομηλά και εκπροσωπεί σήμερα την Κυβέρνηση, δήλωσε την ίδια ημερομηνία, δηλ. στις 15/5/2014, ότι: "Η απόφαση του Πρωτοβάθμιου δικαστηρίου προφανώς δεν έλαβε υπόψη την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε νόμιμο το κλείσιμο της ΕΡΤ ΑΕΠηγή: radio1d.gr". Το παράξενο είναι ότι η απόφαση που επικαλέστηκε (ΟλΣτΕ 1901/2014) και για την οποία μιλούσε ήδη σε παρελθόντα χρόνο δημοσιεύθηκε οκτώ ημέρες μετά τις δηλώσεις του, δηλ. στις 23/5/2014. Μάγος είσαι ή συμβαίνει κάτι άλλο; Μπά.... μάλλον μάγος είσαι!     

Παρασκευή 30 Μαΐου 2014

Όχι του ΣτΕ στην Ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ: Οι κρίσιμες σκέψεις της απόφασης


Όπως είναι ήδη γνωστό από τον Τύπο, η Ολομέλεια του ΣτΕ με την υπ' αριθμ. 1906/2014 απόφασή της ακύρωσε την υπ' αριθμ. 206/25.4.2012 απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων κατά το μέρος της, με το οποίο μεταβιβάστηκαν από το Ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε. 36.245.240 μετοχές της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. (ποσοστό 34,033% του μετοχικού κεφαλαίου). Με άλλα λόγια, ακύρωσε το σχέδιο πλήρους αποξένωσης του Ελληνικού Δημοσίου από την ΕΥΔΑΠ ΑΕ και τη συνακόλουθη υποχρέωσή του για παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και μάλιστα προσιτών και υψηλής ποιότητας, όπως επιτάσσει τόσο το ατομικό δικαίωμα στην υγεία (άρθρο 5 παρ. 5 Σ.) όσο και η κοινωνική υποχρέωση του Κράτους να μεριμνά για την υγεία των πολιτών (άρθρο 21 παρ. 3 Σ.) 

Σύμφωνα με τις κρίσιμες σκέψεις του αιτιολογικού της απόφασης του ΣτΕ "... η παροχή υπηρεσιών κοινής ωφελείας δεν συνιστά δραστηριότητα αναπόσπαστη από τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας. Τούτο ισχύει και προκειμένου περί των υπηρεσιών υδρεύσεως και αποχετεύσεως, τις οποίες δύναται να παρέχει μια δημόσια επιχείρηση που λειτουργεί υπό νομικό καθεστώς ιδιωτικού δικαίου ως ανώνυμη εταιρεία. Ο χαρακτήρας, όμως, της δημοσίας επιχειρήσεως αναιρείται στην περίπτωση της αποξενώσεως του Ελληνικού Δημοσίου από τον έλεγχο της ανωνύμου εταιρείας δια του μετοχικού κεφαλαίου, ήτοι της αποξενώσεώς του από εκείνο το ποσοστό των μετοχών (μεγαλύτερο του 50% σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας και το καταστατικό) που εξασφαλίζει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα και τη δυνατότητα εκλογής, από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων, της πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο είναι το ανώτατο διοικητικό όργανο της εταιρείας που διαμορφώνει τη στρατηγική και πολιτική της ανάπτυξής της και διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία της. Στην περίπτωση αυτή η δημόσια επιχείρηση ιδιωτικοποιείται όχι μόνον τύποις, δια της υπαγωγής της στις διατάξεις του ιδιωτικού δικαίου που διέπουν τις ανώνυμες εταιρείες, αλλά και κατ’ ουσίαν, μετατρεπόμενη σε ιδιωτική επιχείρηση, διότι παρέχεται σε ιδιώτες επενδυτές η νομική δυνατότητα συγκεντρώσεως του ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου που εξασφαλίζει τον ιδιοκτησιακό έλεγχο και την εκλογή της πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας. Η δε κατ’ ουσίαν μετατροπή της δημοσίας επιχειρήσεως σε ιδιωτική, που λειτουργεί με γνώμονα το κέρδος, καθιστά αβέβαιη τη συνέχεια της εκ μέρους της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας, και δη υψηλής ποιότητας, η οποία δεν εξασφαλίζεται πλήρως με την κρατική εποπτεία. Σύμφωνα με τα εκτεθέντα στις προηγούμενες σκέψεις, οι υπηρεσίες της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. παρέχονται μονοπωλιακώς, σε μεγάλο πληθυσμό διαβιούντα υπό δυσμενείς οικιστικές συνθήκες στον περιορισμένο χώρο της Αττικής, από δίκτυα που είναι μοναδικά στην περιοχή και ανήκουν στα πάγια περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας. Συνίστανται δε οι υπηρεσίες αυτές στην ύδρευση και στην αποχέτευση που είναι αναγκαίες για την υγιεινή διαβίωση και, ιδίως, στην παροχή του πόσιμου ύδατος, φυσικού αγαθού απαραίτητου για την επιβίωση που καθίσταται σπανιότερο συν τω χρόνω. Αβεβαιότητα ως προς τη συνέχεια της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας με αυτόν τον βαθμό αναγκαιότητας δεν συγχωρείται από το άρθρο 5 του Συντάγματος, ειδικότερα δε από τη διάταξη της παραγράφου 5 που προσετέθη με το από 6.4.2001 Ψήφισμα της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής και κατοχυρώνει το δικαίωμα στην προστασία της υγείας, καθώς και από το άρθρο 21 παρ. 3 που ορίζει ότι το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών. Συνεπώς, η αποξένωση του Ελληνικού Δημοσίου από την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ Α.Ε., του οποίου η διατήρηση είναι αναγκαία – υπό το δεδομένο νομικό καθεστώς – για να μη μετατραπεί η δημόσια επιχείρηση σε ιδιωτική, συνιστά παράβαση των άρθρων 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3 του Συντάγματος". 
Μακάρι να ακολουθήσουν και άλλες παρόμοιες αποφάσεις....    

Παρασκευή 23 Μαΐου 2014

ΔΕΕ: Δεν δικαιούται άδεια μητρότητας εργαζόμενη που απέκτησε τέκνο κατόπιν συμφωνίας παρένθετης μητρότητας με άλλη γυναίκα

Σύμφωνα με την απόφαση της 18ης Μαρτίου 2014 (υπόθεση C-167/12), το ΔΕΕ έκρινε ότι σκοπός της άδειας μητρότητας, την οποία δικαιούται η εργαζόμενη μητέρα βάσει του άρθρου 8 της Οδηγίας 92/85 σχετικά με την εφαρμογή μέτρων που αποβλέπουν στη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας κατά την εργασία των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων, είναι να διασφαλιστεί αφενός η προστασία της βιολογικής καταστάσεως της γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ύστερα από αυτήν και αφετέρου η προστασία των ειδικών σχέσεων μεταξύ της γυναίκας και του τέκνου της κατά το χρόνο μετά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, ώστε οι σχέσεις αυτές να μη διαταραχθούν από τη σώρευση των βαρών που προκύπτουν από την ταυτόχρονη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας. 
Από τον ανωτέρω σκοπό της Οδηγίας το ΔΕΕ συνάγει το συμπέρασμα ότι η χορήγηση άδειας μητρότητας προϋποθέτει ότι η εργαζόμενη που λαμβάνει την άδεια αυτή κυοφόρησε και γέννησε η ίδια το τέκνο. Άρα, εργαζόμενη η οποία απέκτησε τέκνο κατόπιν συμφωνίας παρένθετης μητρότητας με άλλη γυναίκα δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας και δεν δικαιούται την εν λόγω άδεια, ακόμα και στην περίπτωση που μπορεί να θηλάσει το τέκνο μετά τη γέννηση του ή θηλάζει όντως το τέκνο αυτό. 
Νομίζω ότι πρόκειται για μία άκρως ατυχή ερμηνεία η οποία δεν λαμβάνει υπόψη της ούτε την παρένθετη - κυοφόρο μητέρα και την μετέπειτα προστασία της ούτε τις σχέσεις "θετής" μητέρας και τέκνου κατά τους πρώτους πολύ κρίσιμους και ιδιαίτερα ευαίσθητους μήνες ζωής του παιδιού. Αντί, λοιπόν, το ΔΕΕ να επεκτείνει την προστασία τόσο στη βιολογική όσο και στη θετή μητέρα, για διαφορετικούς αλλά προφανείς λόγους για την καθεμιά, στερεί ουσιαστικά και από τις δύο το δικαίωμα λήψης άδειας μητρότητας, αντιμετωπίζοντας τόσο τις γυναίκες όσο και το τέκνο που θα γεννηθεί με μεταφορά γονιμοποιημένων ωαρίων κατά τρόπο διακριτικό και άνισο σε σχέση με τις μητέρες που κυοφορούν οι ίδιες τα τέκνα τους. Το ΔΕΕ τιμωρεί ουσιαστικά τόσο τη βιολογική ανικανότητα των γυναικών που αδυνατούν να κυοφορήσουν όσο και τη γενναιοδωρία των παρένθετων μητέρων να κυοφορήσουν χωρίς αντάλλαγμα ένα τέκνο, το οποίο δεν θα είναι δικό τους.       
  

Πέμπτη 15 Μαΐου 2014

Απόφαση σταθμός για τους δανειολήπτες Ελβετικού Φράγκου



Μία ιδιαίτερα ευνοϊκή απόφαση εξέδωσε στις 30-4-2014 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΕ) για τους "άτυχους" δανειολήπτες Ελβετικού Φράγκου, που αφορά και χιλιάδες Έλληνες καταναλωτές.
Για περισσότερες πληροφορίες και για το πλήρες κείμενο της απόφασης στα ελληνικά εδώ:

http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsftext&docid=151524&pageIndex=0&doclang=el&mode=lst&dir&occ=first&part=1&cid=611756