Ολομέλεια ΣτΕ 953/2011: Αντισυνταγματική η Διετής Παραγραφή κατά του Δημοσίου

Με την παραπάνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ως αντισυνταγματική η διάταξη του άρθρου 90 παρ. 3 Ν. 2362/1995, με την οποία καθιερώνεται διετής παραγραφή των απαιτήσεων των δημοσίων υπαλλήλων από αποδοχές ή άλλες απολαβές ή αποζημιώσεις. Η ανωτέρω διάταξη προβλέπει ότι "η απαίτηση οποιουδήποτε των επί σχέσει δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υπαλλήλων του Δημοσίου, πολιτικών ή στρατιωτικών, κατ' αυτού, που αφορά οε αποδοχές ή άλλες κάθε φύσεως απολαβές αυτών ή αποζημιώσεις, έστω και αν βασίζεται σε παρανομία των οργάνων του Δημοσίου ή στις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεις, παραγράφεται μετά διετία από της γενέσεώς της".

Σύμφωνα με το ΣτΕ, η θέσπιση με το άρθρο 90 παρ.3 του ν. 2362/1995 εις βάρος των υπαλλήλων του Δημοσίου ειδικής βραχυπρόθεσμης διετούς παραγραφής, με την οποία περιορίζεται το δικαίωμά τους να διεκδικήσουν αναδρομικά ποσά λόγω καθυστερούμενων αποδοχών ή άλλων απολαβών ή αποζημιώσεων λόγω παράνομης πράξεως ή παραλείψεως της Διοικήσεως ή εξ’ αδικαιολογήτου πλουτισμού, αντίκειται στο άρθρο 4 παρ.1 του Συντάγματος, που καθιερώνει την αρχή της ισότητας διότι είναι μικρότερος από τον χρόνο παραγραφής που προβλέπεται (πενταετής) αφενός μεν από την παρ. 1 του ιδίου ως άνω άρθρου 90 του ν. 2362/1995 για όλες τις άλλες χρηματικές αξιώσεις κατά του Δημοσίου, αφετέρου δε από το άρθρο 86 παρ.2 του εν λόγω νόμου για τις χρηματικές αξιώσεις του Δημοσίου κατά τρίτων. 

Η θέσπιση δε της ανωτέρω βραχυπρόθεσμης παραγραφής δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την ανάγκη της ταχείας εκκαθαρίσεως των αξιώσεων των υπαλλήλων του Δημοσίου κατ’ αυτού, που αφορούν αποδοχές ή άλλες απολαβές ή αποζημιώσεις, για την τήρηση της δημοσιονομικής τάξεως, με την αποφυγή ανατροπής των δεδομένων, κατ'’ εκτίμηση των οποίων έχει καταρτισθεί ο κρατικός προϋπολογισμός, με συνέπεια οι απαιτήσεις των υπαλλήλων του Δημοσίου για καθυστερούμενες αποδοχές ή απολαβές οποιασδήποτε φύσεως ή αποζημιώσεις λόγω παράνομης πράξεως ή παραλείψεως της διοικήσεως ή από τον αδικαιολόγητο πλουτισμό να υπόκεινται στην παρ. 1 του ιδίου άρθρου 90 ως ισχύουσα για όλες τις άλλες χρηματικές αξιώσεις κατά Δημοσίου πενταετή παραγραφή. 

Και τούτο διότι η ανωτέρω βραχυπρόθεσμη παραγραφή έχει θεσπιστεί μόνον για τις απαιτήσεις των υπαλλήλων του Δημοσίου κατ’ αυτού, που αφορούν σε αποδοχές ή άλλες κάθε φύσεως απολαβές αυτών ή αποζημιώσεις, ενώ για όλες τις άλλες απαιτήσεις κατά του Δημοσίου ο χρόνος παραγραφής είναι πενταετής αν και των απαιτήσεων αυτών ενδείκνυται η ταχεία εκκαθάριση. Εξάλλου η θέσπιση της ανωτέρω διετούς παραγραφής δεν δικαιολογείται ούτε από την φύση της εννόμου σχέσεως που συνδέει το Δημόσιο με τους υπαλλήλους του, εφόσον οι χρηματικές αξιώσεις του Δημοσίου κατ'’ αυτών δεν υπόκεινται στην ίδια βραχεία παραγραφή. Εν όψει των ανωτέρων, η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995 δεν θα έπρεπε να εφαρμοσθεί ως αντισυνταγματική και ως εκ τούτου ανίσχυρη. 

Το ΣτΕ ανέβαλε την έκδοση οριστικής απόφασης και παρέπεμψε την υπόθεση στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο λόγω των αντίθετων αποφάσεων του ΑΠ 145/2006 και 560/2007. Σημειωτέον ότι παρόμοια είναι και η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ 954/2011.


(Πρόκειται για την απόφαση που έγινε γνωστή από τις αρχές Απριλίου, το πλήρες περιεχόμενο της οποίας δημοσιεύθηκε τώρα)